افتادگی پلک؛ از ایجاد تا اصلاح
پوست خارجیترین لایه بدن است و نقش سد دفاعی را بر عهده دارد بنابراین تمام عوامل محیطی به نوعی پوست را تحت تأثیر قرار میدهند. از طرفی، پوست آینه تمامنمای تغییرات بدن است؛ یعنی کاملاً تحت تأثیر تغییرات سیستمیک قرار میگیرد. علاوه بر این ژنتیک و سن نیز روی کیفیت پوست تأثیر میگذارند.
جالب است بدانید لایه خارجی یا اپیدرم پوست دائم بازسازی و ترمیم میشود و این قدرت بازیابی زمینهساز جوانی پوست است. در زیر این لایه یک میلیمتری، لایه درم وجود دارد که چارچوب یا قوام پوست را تشکیل میدهد. در واقع رشتههای کلاژن در لایه درم مانند پایههای ساختمان عمل میکنند و رشتههای الاستین یا کشسانی، رشتههای کلاژن را به هم نگه میدارند.
تغییر در پوست اطراف چشم از سنین ۳۵ تا ۴۰ سالگی شروع میشود
۳ عامل مهم در ساختار پوست نهفته است که بیانگر زیبایی نهایی آن خواهد بود. چینهای دینامیک ناشی از انقباضات عضلانی مانند اخم کردن مداوم، جمع کردن چشمها به دلیل آفتاب، نگاه به رایانه و… موجب چین و چروکهای اطراف چشمها میشوند اما در مورد افتادگی پلکها باید به شل شدن رشتههای الاستین اشاره کرد. عوامل ژنتیکی و محیطی و گذر زمان بر ساختار این رشتهها اثر میگذارد و باعث شل شدن آنها میشود افتادگی یا پتوز ابروها از این جمله است و طبیعتاً با شل شدن پوست و گذر زمان، چینهایی روی پلک ایجاد میشود. همچنین آسیب به عصب بالابرنده ابرو نیز میتواند زمینهساز افتادگی ابرو شود.
کمکاری یا پرکاری تیروئید، اختلالات کلیوی و بیماریهای قلبی – ریوی نیز در تغییرات پوست اطراف چشم و بروز تیرگی، ادم و پف زیر چشم تأثیر دارند که در این شرایط نیاز به درمان الزامی خواهد بود
تأثیر دیگر گذر زمان بر پوست اطراف چشم بهخصوص در افرادی که زمینه اگزما و حساسیت دارند این است که پوست به مرور شل شده و مانند کش روی هم جمع میشود. در این شرایط پوست زیر پلک خود را نشان میدهد. عارضه دیگری که در گذر زمان ایجاد میشود، جمع شدن چربی پایه اصطلاح فتق چربی اطراف حدقه چشم است که به شکل پف دیده میشود. افزایش وزن نیز یکی دیگر از عوامل مؤثر در ایجاد این عارضه است. مجموعه تغییرات در پوست اطراف چشم با توجه به ژنتیک از سنین ۳۵ تا ۴۰ سالگی شروع و با افزایش سن، بیشتر میشود. هرچند استحکام و ساختار رشتههای الاستین و کلاژن در افراد به طور ژنتیک متغیر است، استعمال مواد دخانی مانند سیگار، مواجهه مستمر با پرتوهای خورشید، ابتلا به برخی بیماریهای ژنتیکی و … به راحتی باعث شکنندگی رشتههای الاستین و در نتیجه شل شدن پوست میشود.
افتادگی پلک؛ از ایجاد تا اصلاح
افتادگی پلک در نوزادان و کودکان
در زمان تولد و سالهای نخست زندگی، بینی کاملاً وسط صورت انسان قرار دارد اما به تدریج و با افزایش سن، فاصله چانه تا بینی به یک سوم صورت میرسد. گذر زمان و جاذبه زمین باعث افتادگی اعضای بدن از جمله ابروها میشود. در واقع بخشی از افتادگی ابروها به شل شدن رشتههای الاستین و بخشی به جاذبه زمین مربوط است اما افتادگی پلک در نوزادان و کودکانی که به بیماریهایی مبتلا هستند که بعضی از رشتههای عصبیشان فلج شده یا مشکل عصبی دارند نیز دیده میشود. البته این حالت بیماری است و باید علت فلج شدن عصب توسط پزشک بررسی شود. علاوه بر این برخی افراد به طور ژنتیک روی پلک فوقانی، چین دارند که ساکنان جنوب شرقی آسیا یا به اصطلاح چشمبادامیها از آن جملهاند.
افتادگی پلک؛ از ایجاد تا اصلاح
تغییرات پوست در پلک تحتانی
پلک پایین دچار افتادگی نمیشود اما با دو نوع تغییر مواجه است؛ یکی از این تغییرات پف زیر چشم است که جز در مبتلایان به اختلالات تیروئیدی یا کلیوی، بیشتر ناشی از فتق چربی دور کره چشم است. در این شرایط با برداشتن چربیها، پف به طور دائم برطرف میشود. پف ناشی از تجمع چربی با ورم پلک تفاوت دارد زیرا ورم بیشتر ناشی از تجمع مایع و مواد درونی پوست است و پوست ضخیم میشود. تغییر دیگر، شل شدن پوست یا اصطلاحاً ایجاد پوست اضافه است. این حالت بیشتر در افرادی که زمینه حساسیت مانند درماتیت آتوپیک، اگزمای دور چشم یا پوست شل به دلیل زمینه ژنتیک دارند، دیده میشود. در چنین شرایطی معمولاً پوست زیر چشم شل میشود و به صورت چینخوردگی و تیرگی بروز پیدا میکند. کمکاری یا پرکاری تیروئید، اختلالات کلیوی و بیماریهای قلبی – ریوی نیز در تغییرات پوست اطراف چشم و بروز تیرگی، ادم و پف زیر چشم تأثیر دارند که در این شرایط نیاز به درمان الزامی خواهد بود.
افتادگی پلک؛ از ایجاد تا اصلاح
درمان افتادگی پلک
اگرچه رفع افتادگی پلکها معمولاً جنبه زیبایی دارد، اما زمانی که افتادگی پلک خیلی شدید باشد، موجب محدودیت دید خواهد شد. در این حالت اقدام برای درمان به جز جنبه زیبایی ضروری به نظر میرسد. به طور کلی روند درمان به سن، وخامت مشکل و درخواست و انتظار فرد وابسته است. البته پزشک متخصص نیز متناسب با علت زمینهای، وضعیت را بررسی و بهترین درمان را توصیه میکند. مشکل افتادگی ابروها را میتوان با بالا کشیدن ابروها یا تزریق بوتاکس اصلاح کرد. پوست اضافی نیز از طریق جراحی یا لیزر قابل بهبود است و با برداشتن چربیهای اطراف چشم تقریباً میتوان زیبایی دوران جوانی را برگرداند. پس از عمل جراحی زیباسازی پلک معمولاً به ندرت ممکن است در سنین خیلی بالا وضعیت فرد دوباره به حالت قبل برگردد. یادتان باشد برای انجام اقدامات زیبایی هیچگاه نمیتوان محدوده سنی مشخص کرد زیرا این اقدامات کاملاً به شرایط فرد بستگی دارد و اگر توسط پزشک مشکل خاصی تشخیص داده نشود، در هر سنی قابل اجرا خواهد بود.